Sessiz Gökyüzü

Sessiz Gökyüzü Projesi# dünya çapında bir sanat projesidir. Rob Sweere, bu projede dünyanın birçok farklı ülkesinde insan gruplarını sessizce gökyüzüne bakmaya davet ediyor. Bu insanlar otuz dakika boyu sırtüstü uzanarak bunu yapıyorlar. Her gruptaki insanların birbirleriyle doğal bir bağlantısı var; aile, iş arkadaşı, aynı muhitte yaşıyor vb. olabiliyorlar. Eylemin yapıldığı yerin de bu insan grubuyla bir bağlantısı var. Rob Sweere bu projeye 2004’te başladı ve şimdiye dek Avustralya, Brezilya, İngiltere, Hindistan, Güney Afrika, İsrail ve Hollanda gibi 13 ülkeye gitti.

Türkiye’deki Sessiz Gökyüzü Projesi# 26 numara. Projede yer alan gruptaki kişiler; küratörler, sanatçılar, organizasyon gönüllüleri ve bienal dostları olarak Sinop Bienali ile bağlantılı. Mekan olarak kullanılan yer Sinop Cezaevi; insanların uzun bir süre zor zamanlar geçirdikleri bir yapı ve buranın tarihi hâlâ çok gerçek.

Akşam erken bir saatte grup otuz dakikalığına sessizce gökyüzüne baktı. Hakikaten de ses- sizlik hakimdi ve herkes buna çok odaklanmıştı. Gökyüzü yavaşça kararıyordu. Performansdan sonra Rob Sweere katılımcılara deneyimlerini sordu. Bir kişi gökyüzünde hızlı hareket eden yıldızlar ve bir süre sonra gökkuşağının belirdiğini gördü. Bir başkası gökte bir ışık halesi gördü ve kendisini bunun ortasında hissetti. Birisi performans sırasında uyudu ve bu çok hoşuna gitti. Bir hanım kendini çok ağır ve melankolik hissetti, diğeri mutlu ve gevşemiş hissetti.

İki kişi gökyüzünden, gökte denizi gördüklerinden, göğün sınırları olmadığından, sonsuz olduğundan ve yukarı bakarken denizin de görülebildiğinden bahsettiler. Aynı zamanda şair Sabahattin Ali’yi düşünüyorlardı. Sabahattin Ali Sinop Cezaevi’nde tutukluyken şu şiiri yazmıştı:

Görmesen bile denizi

Yukarıya çevir yüzü

Deniz gibidir gökyüzü

Cezaevinde farklı binaların etrafında yürürken Rob Sweere aynı şeyi düşündü. Böylece performansın resmini üst köşede denizin görülebileceği şekilde yapmaya karar verdi. Türkiye’den sonra Rob Sweere uzayda yüzergezer büyük bir top gibi olan dünyanın her köşesinden insanları davet edinceye dek başka ülkelere gidecek.